اصولا اندازه گیری ابعادی قطعات و اجزاء ساختمانی هر محصول تولیدی، مقوله ای مستقل از کار

بازرسی چشمی بوده و حرفه ای کاملا تخصصی محسوب می گردد. اما استفاده از ابزار و وسایلی مانند عمق

سنج، زاویه سنج، و نظایر آن برای اندازه گیری ابعاد، موقعیت عیوب و پارامترهای هندسی جوش در زمان

بازرسی چشمی امری اجتناب ناپذیر می باشد.

 

اندازه گیری پارامترهای جوش

بازرسی چشمی و کنترل ابعادی پارامترهای جوش و تعیین انداز عیوب ظاهری جوش ها در سه

مرحله زیر انجام می گیرد:

1- قبل از شروع جوشکاری: پارامتر قابل اندازه گیری قبل از جوشکاری شامل ضخامت دو طرف اتصال، -

اختلاف سطح بین طرفین اتصال، فاصله بین لبه های ریشه اتصال، زاویه طراحی شده، عرض لبه های هر

اتصال می باشد.

2- زمان اجرای جوشکاری:پارامترهای قابل اندازه گیری در زمان اجرای جوشکاری شامل درجه حرارت -

پیش گرمی قبل از شروع جوشکاری، درجه حرارت بین پاس ها، زمان توقف بین پاس ها، ولتاژ، آمپر و

سرعت جوشکاری می باشد.

3- پس از اتمام جوشکاری: پارامترهای قابل اندازه گیری پس از خاتمه شامل اندازه گیری ارتفاع برجستگی

)گرده( جوش، میزان مقعر و محدب بودن جوش، اختلاف سطح بین دو طرف اتصال، عمق عیوب سطحی و

سایر عیوب قابل رویت می باشد.

 

انواع ابزار و وسایل اندازه گیری

1- اختلاف سنج

این وسیله برای اندازه گیری حد تراز بودن و اختلاف سطح داخلی و خارجی بین دو لبه اتصال به

کار می رود معمولا اختلاف سطح بین دو لبه به دلایلی نظیر یکسان نبودن قطر، ضخامت و یا تراز نبودن

دو طرف اتصال به وجود می آید .قابل ذکر است نام های دیگر گیج اختلاف گیج هایلو، هایلوسینگل و هایلو دوبل نیز می‌باشد.

 

2-زاویه سنج

این وسیله برای اندزه گیری زاویه و پخ لبه های اتصال، قبل از عملیات جوشکاری کاربرد دارد. نام دیگر آن BEVEL نیز می‌باشد.

 

 

3- فاصله سنج

از این وسیله برای اندازه گیری فاصله بین دو لبه و یا دو سطح مجاور هم استفاده می شود.

مهمترین کاربرد آن برای اندازه گیری فاصله بین ریشه اتصالات جوش های لب به لب می باشد. نام دیگر آن گیج تیپر (TAPER)  می‌باشد.

 

 

 

 4-عمق سنج

این وسیله مخصوص اندازه گیری عمق عیوبی مانند فرورفتگی، خوردگی و سوختگی شیاری کناره

جوش می باشد.نام لاتین آن (DEPTH)  ،گیج عمق سنج و یا پیت گیج می‌باشد.

 

 

5-اندازه گیری محدب و مقعر بودن جوش

یکی از پارامتر های مهم جوش خصوصا برای جوش های گوشه ای، اندازه گیری میزان برجستگی

و یا فرورفتگی )محدب و یا مقعر بودن( گرده آن ها می باشد که با این وسیله اندازه گیری می شود.

 

 

 

-6 ابزار مرکب یا چند منظوره

به منظور سهولت در بازرسی های چشمی، می توان از بعضی ابزارهای چند منظوره استفاده نمود

که در اشکال متفاوت ساخته شده و ممکن است است با یک نمونه آن، تمام یا بخش زیادی از اندازه گیری

ها را انجام داد.گیج AWS – گیج کمبریج